حکمت/ چرا در هر خیری باید خدا را شکر کرد؟

در عین حال یکی از آثار فاخر و ارزشمند امام خمینی (ره) «شرح دعای سحر» است؛ اثری که امام خمینی (ره) آن را در حدود 27 سالگی خود تألیف کرده و نشان از دانش و عرفان والای ایشان از دوران جوانی دارد.

به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با مفاهیم و مضامین والای دعای سحر که خواندن آن در سحرهای ماه رمضان توصیه شده، به بررسی بخش‌ها و نکاتی از امام خمینی (ره) درباره این دعای ارزشمند و والا پرداخته است.

نکات مهم فراز پانزدهم از این دعای شریف را می‌خوانیم:

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ مِنْ شَرَفِکَ بِأَشْرَفِهِ وَکُلُّ شَرَفِکَ شَرِیفٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُکَ بِشَرَفِکَ کُلِّهِ

پروردگارا، از تو در خواست می‌کنم به شریف‌ترین شرفت حال آن که همه شرف تو شریف است. بارالها، از تو به همه شرفت درخواست می‌کنم.

• یکی از موضوعاتی که همه الهیون اعم از اصحاب حکمت و فلسفه با نحله‌های گوناگون و با تفاوت مشربشان در سلوک علمی و طریق برهانی یا سیر عرفانی و کشف معنوی اتفاق نظر دارند این است که: «وجود» خیر و شرف و نور زیبایی و درخشش است و «عدم» شر و پستی و تاریکی و سیاهی است.
• پس وجود ‎]‎حق تعالی‎[‎ خیر محض و شرافت صرف است که همه اشیا مشتاق اویند و هر متکبر گردنکشی در برابر او فروتن است و همه موجودات او را می‌جویند و همه کائنات به او عشق می‌ورزند، و همه خوبی و شرافت بر مدار او می‌گردد و همه سالکان به او توجه دارند.
• «وجود» به معنی مصدری به معنای «بودن» مقصود ما نیست، بلکه حقیقت وجود خارجی و عین اعیان خارجی منظور است.
• مرجع هر خیر و شرف و حقیقت و نوری، وجود است و اصل ثابت و شجره طیبه اوست، که شاخه‌هایش آسمان‌ها و زمین و ارواح و اشباح را پر کرده و مرجع هر شر و فرومایگی و بطلان و ظلمتی عدم است که شجره خبیثه ظلمانی واژگونه اوست و چنین درختی، هیچ گونه ثبات و قراری ندارد.
• هر چه وجود تمام‌تر و کامل‌تر باشد، خیر و شرافت آن بیشتر است تا آن جا که به وجودی که هیچ گونه عدمی در او نیست و کمالی که هیچ گونه نقصانی ندارد منتهی شود... مراتب دیگر به اعتبار انتساب به او و مظهر او بودن خیرهایی دارند و به اعتبار انتسابشان به خود، کمال و خیریت و حقیقت و شیئیتی ندارند، چنانچه خداوند متعال می‌فرماید: «کلّ من علیها فان و یبقی وجه ربّک ذو الجلال والاکرام» (سوره قصص، آیه 88) و فرمود: «کلّ شیء هالک الی وجهه» (سوره الرحمن، آیه 27).
• سرور انبیا و تکیه‌گاه برگزیدگان، صلوات الله و سلامه علیه و علی آله الطیبین الطاهرین، می‌فرماید: «من وجه خیراً فلیحمد الله و من وجه غیر ذلک فلایلومنّ الّا نفسها؛ هر که خیری دید باید خداوند را بر آن شکر کند و هر کس جز آن چیزی دید نباید جز نفس خود چیز دیگری را ملامت کند.» پس در مورد خیر، به جهت از او بودنش باید خداوند متعال مورد حمد قرار گیرد، و اما در مورد شر، چون منسوب به نفس و جهت خلقی آن است نباید هیچ کس جز خود نفس، مورد ملامت قرار گیرد.