بومیسازی محصولی که قبلا حق دستزدن به آن را هم نداشتیم
فارس/مدیرعامل یک شرکت دانشبنیان با اشاره به بومیسازی یک ماده اولیه کلیدی در تولید دارو گفت: قبل از ساخت داخل رزینهای تولیدی ما، نمونهها اروپایی و آمریکایی بودند و کارشناسان حتی حق نداشتند به بدنه بیرونی این رزینها دست بزنند.
سحر امیری، دانش آموخته دکترای مهندسی شیمی-بیوتکنولوژی دانشگاه تهران که بنیانگذار، مدیرعامل و عضو هیئت مدیره یک شرکت دانش بنیان است، ، در ارتباط با تأسیس این شرکت گفت: از همان زمان آغاز دوره دکترا گزینه کراماتوگرافی را شروع کرده و بعد از تز دکترا تصمیم گرفتیم که استارتاپ داشته باشیم و تولید این رزینها را شروع کنیم. بعد از راه اندازی استارتاپ، جذب سرمایه کردیم و شرکت کیاژل پلیمر 30 آذرماه سال 1401 تأسیس شد.
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان در پاسخ به این پرسش که چه نیازی در کشور وجود داشت که به واسطه تأسیس این شرکت به دنبال حل آن نیاز بروید، گفت: سال 90 قبل از دوره دکترا، وارد یک شرکت داروسازی شدم. آنجا برای اولین بار تولید پروتئینهای نوترکیب شروع شد. گلوگاه تولید پروتئینها که به عنوان دارو استفاده میشوند، بخش خالص سازی پروتئینها بود. یعنی اگر نمیتوانستی این دارو را از آن محیط کشت خالص کنی هیچ فایدهای نداشت و با روشهای عادی هم مقدار زیادی از این پروتئینها هدر میرفتند و عملا تولید آن صرفه اقتصادی نداشت. وی افزود: بعضی از رزینها را با روش کروماتوگرافی(جداسازی ترکیبات) تولید میکردند. چون تقریبا آن بازه زمانی، این پروتئینها در ایران شناخته نمیشد و هیچکدام از دانش آموختهها کروماتوگرافی را نمیدانستند و حتی در همان زمانی که ما استارتاپ خود را شروع کردیم هیچ تولیدکنندهای در حد خاورمیانه و آسیا نداشت.
کارشناسان حق نداشتند به بدنه بیرونی رزینهای آمریکایی و اروپایی دست بزنند!
امیری در ادامه گفت: این رزینها اروپایی و آمریکایی بودند و حتی کارشناسان حق نداشتند به بدنه بیرونی این رزینها دست بزنند چون هرگونه آسیب یا افتادن ستونها کاملا منجر به تعطیلی کارخانه میشد. با توجه به آشنایی با ماهیت این رزینها، متوجه شدم که واقعا تولیدشان قابل انجام است. چون دانش فنی آن نبود و کاملا وارداتی بود همچنین حسی وجود داشت که غیر از مرجع، اینها را نمیتوان تهیه کرد. بعد که وارد دکترا شدم کمبود این رزینها و قیمت بالایی که برای خرید آن صرف میشد باعث شد به این سمت بروم. وی در مورد محصولات ساخت این شرکت عنوان کرد: سال 1401 که کیاژل پلیمر تأسیس شد هدف ما تولید رزینهای لنتیل لکتین شد که در واکسن آنفلوآنزا استفاده میشود. قبل از این ماجرا در زمان کرونا ما شروع به تولید یک ادجوانت به اسم آلومینیوم هیدروکساید کردیم که در واکسن کرونا از آن استفاده میشد. (ادجوانتها ترکیبات شیمیایی یا بیولوژیک هستند که باعث تحریک غیر اختصاصی سیستم ایمنی، علیه آنتی ژنی یا آنتی ژنهایی میشوند که به همراه آن تزریق شده است.) امیری افزود: همچنین تولید یک پلیمر دیگر به عنوان محصول این شرکت که در بخش پلیمر پی دد مک روی آن کار کرده بودیم. یعنی سه محصول را شروع به کار کردیم و در اردیبهشت ماه 1402سه محصول ما دانش بنیان شد و تأییدیه دانش بنیان به عنوان نوپایه به ما ابلاغ شد.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان در ادامه توضیح داد: شرکت به طور همزمان کارهای تولید محصول، صحبت با مشتری و بستن قرارداد را انجام میداد. باید 10 لیتر رزین لنتیل لکتین و 800 لیتر پلیمر پی دد مک را تحویل میدادیم. کارهای سازمان غذا و داروی ادجوانت را نیز باید پیش میبردیم. چون دو محصول رزین و پلیمر پی دد مک ما، رگولاتوری سازمان غذا و دارو نداشت.
اخذ ایزو 9001 و 1401 از شرکت توف اتریش
وی همچنین در ارتباط با گواهیهای مرتبط با محیط زیست این شرکت گفت: برای این که خودمان مطمئن باشیم با کیفیت بالا تولید میکنیم و تمام پروسه تولید تحت کنترل باشد، تصمیم گرفتیم ایزو 9001 را در سیستم خود پیاده کنیم و در سال اول عملا ایزو 9001 و 1401 را گرفتیم و مثل همه شرکتهای تولیدی بزرگ دنیا پارامتر حفظ محیط زیست را در نظر گرفتیم زیرا به دلیل تولید محصول شیمیایی پارامترهای محیط زیست و حفظ محیط زیست را باید در نظر گرفت و موفق شدیم در کمتر از یک سال ایزوها را از شرکت توف اتریش بگیریم.امیری در ارتباط با به کارگیری نخبهها در شرکت عنوان کرد: دانش آموختههایی که وارد شرکت و استخدام شدند، بسیار باهوش و همگی رتبههای اول دانشگاه تهران و شریف بودند. ما با آن دانش فنی کار را شروع کردیم و در حال حاضر چندین پروژه در تحقیق و توسعه داریم که دانش آموختههایی که وارد شرکت شدند روی آن کار میکنند.وی در ادامه اظهار کرد: ما دانش فنی را از خارج نخریدیم و همان محصولات را با دانشآموختههای ایرانی شروع و تکمیل میکنیم. قراردادهایی هم که در سال 1401 بستیم در سال 1402 در زمان خودشان و با کیفیت مورد تأیید توانستیم تحویل دهیم که مطمئن باشیم این محصول کیفیت نمونه خارجی خودش دارد.
تولید سه محصول که هرکدام در زنجیره تولید دارو در یک بخش استفاده میشود
مدیرعامل این شرکت دانشبنیان در ارتباط با راه حل برای رفع نیاز مدنظر با استفاده از فناوری گفت: ما تجهیزی را که نیاز داشت بتواند دارو را از حالت غیرخالص به حالت خالص تبدیل کند، ایجاد کردیم. ما سه دسته محصول تولید میکنیم که هرکدام در زنجیره تولید دارو در یک بخش استفاده میشود. وی در ارتباط با سه دسته محصول این شرکت چنین توضیح داد: پلیمر پی دد مک در فرمانتورها یعنی جایی که سلولها دارند دارو را تولید میکنند یکی از محصولات ما است. دیگری رزین کروماتوگراف در قسمت خالص سازی استفاده میشود؛ یعنی دارو را از شکل ناخالص که عملا غیرقابل استفاده است به شکل قابل استفاده در میآورد. همچنین ادجووانت آلومینیم هیدروکساید که دارو را به یک شکلی فرموله و پایدار میکند که بتواند کارایی داشته باشد و در بدن تزریق شود. یعنی در هر سه مرحله تولید دارو داریم محصول تولید میکنیم. امیری همچنین در ارتباط با دستاوردهای این شرکت دانش بنیان گفت: قرارداد واقعی صنعتی بستیم. قرارداد تولید 800 لیتر پلیمر پی دد مک در اسفند 1401 با مشتری بستیم. قیمت آن بسیار بالا است و نمونه خارجی آن هر لیتر بالای 600 دلار است. مثلا یک میلیون واکسن آنفلوآنزا که تولید میشود یک ستون ده لیتری میخواهد، هر لیتر خارجی آن 32500 دلار است.
حمایت دولت از شرکتهای دانش بنیان
وی در ارتباط با حمایت دولت از این شرکت گفت: کمک مستقیمی از سمت دولت نبود اما تصمیمی که در حالت کلان، دولت در حمایت از دانش بنیان میکند باعث بهرهمندی ما نیز شد. در واقع دانش بنیان شدن ما در دید صنعت و مشتری تاثیر داشت. همین سیاست دولت با پشتیبانی از شرکتهای دانش بنیان خودش یک کمک بود. امیری افزود: کمک دوم این بود که در کمتر از یک سال توانستیم پروانه بهرهبرداری بگیریم. ما امسال برنامه افزایش مقیاس گذاشتیم که روی آن کار میکنیم. پروانه بهره برداری ما قبلا برای مثلا دو تُن آلومینیوم هیدروکساید بوده و برنامه داریم در سال جدید ظرفیت را سه تا چهار برابر افزایش دهیم.وی در پایان در توصیهای به نخبگان کشورتأکید کرد: نخبهها بدانند اگر در کشور برای کار روی یک پروژه، پایداری داشته باشند، میتوانند یک محصول را وارد بازار کنند؛ لذا باید اعتماد به نفس لازم را پیدا کرده و مهاجرت نکنند.